Migren nedir?

 

Migren ataklar halinde gelen zonklayıcı bir başağrısıdır. Ağrı genelde yarım bazen de tüm başı tutar ve gerek ağrı, gerek bulantı-kusma gibi bulgularla hastayı işini gücünü yapamaz hale getirir. Migren toplumda çok sık rastlanan bir başağrısı türüdür. Türkiyede her 5 kadından 1’i ve her 15 erkekten 1’i migren hastasıdır.

 

Migren ataklar şeklinde gelen bir hastalıktır ve hasta ataklar arasında herhangi bir rahatsızlık hissetmez. Atak sıklığı genelde yaşam boyunca değişkenlik gösterir ve çoğu hastada ayda 1-4 kez gelir. Kronik migrende ayda 15 günden fazlası ağrı ile geçer. Kadınlarda ataklar genelde adet dönemlerinde sıklaşma eğilimi gösterirler. Migrende ağrı genelde tek taraflı olarak başlar ve hastaların yarısında daha sonra tüm başa yayılır.

 

Ağrıya sıklıkla bulantı ve bazen de kusma eşlik eder. Hastalar ağrıları tuttuğunda ışıktan ve sesten çok rahatsız olurlar. Örneğin gece araba kullanıyorlarsa önde giden arabanın stop lambaları hastanın gözüne far tutuluyormuş gibi gelir. Gündüz vakti yataklarına çekilip perdeleri sıkı sıkı kapatırlar ve evde çıt çıkmasını istemezler. Bunun nedeni ışığa ve sese karşı aşırı hassasiyet ve bunların ağrıyı arttırmasıdır. Hastanın normalde sevdiği kokular bile atak sırasında aşırı rahatsızlık verici olarak algılanır. Kişi iştahsızdır. Migrenli hasta ağrı sırasında konsantre olmakta güçlük çeker, dikkatini kolayca bir yere veremez. Migren hastalarının çoğu atak sırasında hareket etmekten hoşlanmazlar çünkü başlarını oynattıklarında beyinlerindeki zonklamanın arttığından şikayet ederler. Uyumak ağrıyı dindirmenin iyi bir yoludur ve çoğu hasta uyuyup da uyandığında ağrının geçmiş olduğunu farkeder. Ağrı yokken hasta diğer insanlardan farksızdır....bir sonraki atağa kadar!

​

Bazı hastalarda ağrıdan önce parıltılar, parlak ışıklar görme, cisimlerin şekillerini değişik algılama (büyüyormuş ya da küçülüyormuş gibi) ya da kol ve bacakta uyuşmalar şeklinde bulgular olabilir ve genellikle ağrının başlaması ile bu bulgular tamamen kaybolur. Bu bulgulara “Aura” adını veriyoruz ve bunlar bazı hastalarda migren atağının habercisidirler. Bu tür migrene “Auralı migren” adı verilir.

​

Çoğunlukla ağrıların tetiğini çeken bazı nedenler hastaların dikkatini çeker. Bazı hastalar çikolata yedikleri zaman başağrısından yakınabilirler. Bazılarında ise çiğ soğan, kırmızı şarap ağrıya neden olur. Uykusuzluk migren ağrısına neden olabildiği gibi aşırı uyumak da yine ağrıları başlatabilir. Kadınlarda adet dönemlerinde ağrılar sıklaşır. Migren ağrılarını tetikleyebilen bunlara benzer pek çok neden vardır.

 

Migren neden olur?

​

Migrenli hastalarda ağrı döneminde beyinde ve beyinsapında ağrı ve başka duyuların ayarlanması ile ilgili bazı bölgelerde işlev bozukluğu meydana gelir. Bunun sonucunda hem zonklayıcı başağrısı hem de bulantı-kusma, ışığa, sese, kokulara , harekete karşı hassasiyet ortaya çıkar. Ağrı aralarında ise kişi normaldir. Bu bozukluğun tam nedeni bilinmemektedir ancak ırsi olabileceği düşünülmektedir.

 

Migrenin tedavisi var mıdır?

 

Evet!! Halk arasında en yaygın yanlış inanışlardan birisi migrenin tedavisinin olmadığıdır. Migren ırsi bir hastalıktır. Yani eğer migreniniz varsa bu genlerinizde vardır ve ömrünüzün sonuna kadar da olacaktır. Ama migrenli olmanız migren ağrısı çekmenizi gerektirmez! Uygun bir tedavi ile ağrılarınızın geliş sıklığı ve ataklarınızın şiddeti azaltılabilir. Amaç migreni hayatınızı etkileyecek boyuttan çıkartmaktır. Haftada 2 kez gelip ağrı kesici almanıza rağmen 24 saat süren migreniniz, tedavi ile iki ayda bir gelen ve bir ağrı kesici ile 2 saatte düzelen bir ağrı haline gelebilir. 

​

Ağrıların sıklığını ve şiddetini azaltmada (Biz buna profilaktik (koruyucu) tedavi diyoruz) kullanılan çok sayıda ilaç vardır. Başvuracağınız bir nöroloji uzmanı bunlardan hangisinin sizin için daha uygun olacağına karar verir. İlaçları düzenli olarak, aksatmadan almak ve doktorunuzun sizi çağırdığı kontrollere zamanında gitmek tedavinin başarısı açısından çok önemlidir. Kontroller ilacın dozunun ayarlanması, yan etkilerinin kontrolü ve ilacın etkinliğini doktorunuzun anlaması açısından önem taşır. Ağrılarınız geçse bile ilacı kendi başınıza bırakmayınız çünkü ağrının geçmesi tedavinin tamamlandığı anlamına gelmez. Tedavinin hedefi beyninizin ağrılara karşı hassasiyetini azaltmaktır ve bu aylarca sürebilir.

 

Seyrek gelen migren ağrılarında profilaktik tedavi için düzenli ilaç kullanımına ihtiyaç olmayabilir. Nöroloğunuz size profilaktik tedavinin yanı sıra ağrılarınız olduğunda kullanabileceğiniz bazı ağrı kesici ilaçlar da verir. Bu ilaçların bazıları sadece migrene özgü ilaçlardır ve başka başağrılarında işe yaramaz (Örneğin İmigran, Zomig, Relpax, Migrex, Maxalt gibi ilaçlar). İlaçları doktorunuzun önereceği şekilde ve dozlarda kullanmaya dikkat ediniz. Migren atağında ağrı kesicileri mümkün olduğunca erken almak gerekir. Bunun nedeni migren atağında mide boşalmasının gecikmesidir. Geç alınan ilaç midede uzun süre kalır ve emilip kana karıştığı yer olan barsaklara geç ulaştığı için de etkisizmiş gibi algılanır.

 

Menapozda çoğu kadının migren atakları kaybolur ya da seyrekleşir ancak bazı vakalarda sıklık değişmezken bazı vakalarda da ataklar sıklaşabilir ve şiddeti artabilir.

 

Sonuçta migrenli olmamak sizin elinizde değildir ancak migren ağrılarının hayatınızı karartmasına izin vermemek sizin elinizdedir. Eğer migren ağrıları hayatınızdan gün çalıyorsa vakit kaybetmeden bir nöroloğa başvurun. Çünkü hayat o kadar da uzun değil.